SAHİP OLMAK YA DA OLMAK

SAHİP OLMAK YA DA OLMAK 

İki Varoluş Biçimi Üzerine Bir İnceleme

Erich Fromm

Say Yayınları 

Erich Fromm Kitaplığı 

1. Baskı: Arıtan Yayınevi

6. Baskı: Say Yayınları, 2017

255 Sayfa

20 TL

Çevirmen Aydın Arıtan 2015'te yayınladığı önsözünde Sahip Olmak ya da Olmak'ın Erich Fromm'un en önemli kitabı olduğunu söylemektedir. Yıllarca biriken deneyimlerinin ve çalışmalarının bir sentezi olan bu kitap, adeta damıtılmış bir olgunluk ürünü gibidir diye de ekler. 

Erich Fromm, Büyük Vaat Neden Gerçekleşmedi? başlığı altında şu iki önemli tespite yer vermiştir:

"Endüstri çağının büyük vaatlerinin gerçekleşememesinin nedenlerini, öncelikle endüstrileşme hareketi içindeki ekonomik iç çelişkilerde aramak gerekir. Ama bunun yanı sıra, başarısızlığın yine sistemin kendisinden doğan iki psikolojik kaynağını da açıklamalarımıza eklemeliyiz:

1. Yaşamın tek amacının mutluluk ya da bir başka deyişle, maksimum hazza ulaşmak olarak görülmesi. Bunu, tüm isteklerin veya bütün öznel ihtiyaçların tatmine ulaştırılması (radikal hedonizm) olarak tanımlamak da mümkün. 

2. Sistemin kendi varlığını koruyup, sürdürebilmesi için desteklemek zorunda olduğu bencillik, yalnızca kendi çıkarını düşünmek, açgözlülük ve sahip olma ihtirası gibi karakter özelliklerinin, uyumu ve barışı sağlayacağı inancı."

Erich Fromm'a göre eğer insan yalnızca "sahip olduğu şeylerden ibaretse, onları yitirdiğinde, kendini de yitirecek, kim olduğunu bilemeyecektir. Böylece yaşamı yanlış kurmanın sonucunda ortaya yenilmiş, moralsiz, yıkık ve acınacak bir insan çıkar. "Olmak" kavramında ise sahip olunan şeylerin kaybedileceğinden doğan korku ve endişe yoktur. Olduğum gibiysem ve kişiliğim "olmak" tarafından belirleniyorsa kimse benden bunu alamaz ve kişiliğimin yıkılması tehlikesi de doğmaz. Odak noktamı ve davranışlarımı yönlendiren güdüleri kendi içimde bulurum.

Sahip Olmak Ya da Olmak, Sahip Olmak ya da Olmak Arasındaki Farkın Anlaşılması, İki Varoluş Biçimi Arasındaki Temel Farklılıkların Çözümlenmesi ve Yeni İnsan - Yeni Toplum adlı üç ana bölümden oluşmaktadır.

Kitap bana göre günümüzün "Daha Fazlasını İste!" ve "Tadını Çıkar!" çığırtkanlığı arasında kendini kaybetmiş insana bir uyandırma çağrısı ve uzatılan bir dost eli gibi adeta. 

Kitap Değerlendirmesi: Nilüfer Şen