BRANDWASHED

Martin Lindstrom

Pazarlama ve Reklamcılık Sektörünün Uyguladığı Hilelere Çarpıcı Bir Bakış

Çeviren: Levent Göktem

Optimist Yayınları

Basım: Mayıs 2012, İstanbul 

ISBN: 978 - 605 - 4538 - 37 - 9 

318 Sayfa

34,5 TL

Kitabın kapak tanıtımı şu şekilde başlıyor: 

"Pazarlama ve reklamcılık sektörünün karanlık dünyasına çok çarpıcı bir bakış.

Çocuğunuzun sizden istediği markalı bir oyuncağı ya da çikolatayı aldıysanız, bir kitaba sırf çok satan kitaplar listesinde diye para verdiyseniz, en yeni gençlik modası sizi de esir aldıysa, yatakta iPhone'nunuzu eşinizle aranıza koyuyorsanız, Facebook'ta bir şeyleri beğendiyseniz, bir mağaza kartı için form doldurduysanız veya çantanıza küçük bir şişe antibakteriyel jel attıysanız, markalar sizin de beyninizi yıkamış demektir. 

Pazarlamanın dahi çocuğu Martin Lindstrom, yirmi yıldan uzun süredir marka savaşlarının en ön cephesinde savaşan bir nefer olduğu için bu gerçeği en iyi bilen kişi. Ve şimdi projektörü kendi sektörüne çevirerek reklamcı ve pazarlamacıların, gerçeğin üzerini örtmek, zihnimizi manipüle etmek ve bizi para harcamaya ikna etmek için kullandıkları psikolojik taktik ve numaraları bir bir ifşa ediyor.

Dünyanın en büyük ve en kârlı şirketlerinin yönetim kurulu odaları ve kuytu köşelerinde gördüklerini, kitap için yaptığı araştırmaların sonuçlarıyla birleştiren Lindstrom, pazarlama dünyasının en büyük sırlarından bazılarını okurla paylaşıyor:

* Reklamcılar ve pazarlamacılar, çocuklara, daha anne karnındayken ürün pazarlamaya nasıl başlıyor?

* Çok satan bir dudak nemlendirici gibi bazı kozmetik mamullerin üreticileri, bağımlılık yapıcı maddeleri ürünlerine eklemek için formüllerini nasıl değiştiriyor?

* Yeni beyin taraması odaklı araştırmalara göre heteroseksüel erkekler, reklamlarda yarı çıplak erkek fotoğrafları gördüklerinde neyi düşünüyor? (İpucu: Düşündükleri şey, kız arkadaşları değil.)

* Şirketler, özel hayatımızın en mahrem ayrıntılarını ele geçirmek için dijital verilerimizi nasıl didik didik ediyor ve bu bilgileri kullanarak psikolojik profillerimize uygun şekilde ilan ve teklifleri nasıl tasarlıyor?

* Milyonlarca dolara mal olan ve üç ay süren bir sosyal deneyin sonuçlarına göre, çevremizdeki en güçlü iknacılar kim?"

Kitap Murgon Spurlock'un önsözü, Giriş: Bir Marka Detoksu, Al Bebek Al, Paranoya ve Panik Çığırtkanlığı, Senden Vazgeçemem, Satın Al, Seviş, Baskı Altında, Ah O Tatlı Anlar, Pazarlamacının Royal Flush'ı, Kavanozdaki Umut, Aldığın Her Nefesi İzliyorlar, Bayan Morgenson Ne Alıyorsa Ben de Alacağım bölümlerinden oluşuyor. 

Murgon Spurlock'un önsözünden etkileyici bir bölüm paylaşmak isterim çünkü kitabı güzel özetliyor:

"Martin, pazarlamacıların bizi paramızdan ayırmakta kullandıkları bazı sinsi taktik ve hileleri gösteriyor. Mesela bizi korkutuyor, güzel huzurlu günlerin geride kaldığını (hiç varolmadılar oysa) nefis yollarla hatırlatıyorlar. Mahalle baskısını kullanıyor ve dünyanın geri kalanının yaptığını yapmaz veya aldığını almazsak kendimizi dışlanmış hissedeceğimizi düşündürtüyorlar. Parfümden erkek iç çamaşırına kadar her ürünü satabilmek adına cinselliği kullanıyorlar. Bir şişe suyunu tanıtmaları ya da bir defilede en ön sıraya oturup (300 dolarlık kotların içine soktukları) çöp kadar ince bacaklarını birbirinin üstüne atmaları için şöhretlere katrilyon dolarlar ödüyorlar. Yediğimize, içtiğimize durmadan yeni bir hayat iksiri enjekte ediyor, bizi Cennet'e ve sonsuz hayata götürecek giriş bileti vaat ediyorlar. Ve Brandwashed'da öğreneceklerinizin yanında bunlar daha hiçbir şey."

Evet Buyology sağ ve sol kroşeyse Brandwashed kesin nakavt diyorum. Harika bir kitap. Şiddeti sevmem desteklemem ancak ilgili sömürgenlerin ve sistemin yüzüne tokat gibi bir yanıt. Artı günümüzde halkın kanını emen "medya-şöhret-reklam-magazin" döngüsünün de foyasını enfes biçimde ortaya çıkaran bilimsel bir araştırma. 

Kitap Değerlendirmesi: Nilüfer Şen